Czym jest „płacz roślin”
Czasami możemy zauważyć na liściach, a tak naprawdę na brzegach liści krople wody. Zjawisko to najczęściej obserwujemy o poranku, gdy temperatura jest najniższa, parowanie spowolnione, a promienie słońca nie osuszają blaszki liściowej. „Płacz roślin”, tak nazywane potocznie zjawisko występuje naturalnie u roślin takich jak:
- sukulenty
- storczyki
- filodendrony
- skrzydłokwiaty
- draceny
- bananowce
- zamiokulkasy
- fikusy
Zjawiskiem, które bezpośrednio przyczynia się do płaczu roślin jest parcie korzeniowe, które polega na wytwarzaniu podwyższonego ciśnienia (0.2 – 0.3 MPa) w korzeniach rośliny, co powoduje popychanie wody do wyższych partii roślin. Istotny proces zwłaszcza gdy roślina nie posiada jeszcze wykształconych liści.
Parcie korzeniowe można łatwo zaobserwować uszkadzając roślinę, na ranie pojawią się krople soku roślinnego.
Zjawisko transpiracji
Tak jak każdy organizm żywy musi wydalać tak samo rośliny wykształciły proces transpiracji.
Czym jest transpiracja? To czynne parowanie wody z części nadziemnych rośliny poprzez kilka wykształconych struktur tj. aparatów szparkowych, mówimy wtedy o transpiracji szparkowej, skórkę (transpiracja kutykularna), przetchlinki (transpiracja przetchlinkowa).
Co wpływa na transpirację?
- temperatura powietrza – wraz ze spadkiem temperatury powietrza zmniejsza się także możliwość absorbcji pary wodnej przez powietrze atmosferyczne, co oznacza, że im niższa temperatura powietrza tym mniej wody może do niego odparować z rośliny. Spójrz na poniższy wykres.
- ciśnienie atmosferyczne – im wyższe wartości ciśnienia atmosferycznego występują w obszarze otaczającym roślinę tym niższą wartość będzie mieć transpiracja i możliwość parowania wody z powierzchni blaszki liściowej. Nacisk cząstek powietrza na blaszkę liściową powoduje zmniejszenie wartości parowania.
Zjawisko transpiracji natomiast jest aktywatorem odpowiedniego przepływu wody od korzeni poprzez pędy i liście. Jak to się dzieje? Parowanie wody w procesie transpiracji powoduje zmniejszenie ciśnienia w tkankach co z kolei powoduje zassanie wody poprzez korzenie. Jak można zauważyć rośliny aby były odpowiednio odżywione i nawodnione potrzebują niezakłóconego procesu transpiracji.
Siła ssąca liści to różnica potencjałów wody – większy we wnętrzu rośliny oraz mniejszy w atmosferze. Właśnie wilgotność względna atmosfery wokół rośliny to najważniejszy czynnik wpływający na wielkość siły ssącej liści.
Udział roślin w cyklu hydrologicznym
Cykl hydrologiczny w dużym uproszczeniu to obieg wody pomiędzy atmosferą, gruntem i zbiornikami wodnymi co ma ogromny wpływ na klimat oraz pogodę na danym obszarze. Dlatego tak ważne jest zachowanie odpowiednich areałów z roślinnością ulistnioną.
